Темиртауский электро-металлургический комбинат
(Ул. Привокзальная, 2)
ТОО «Темиртауский электро-металлургический комбинат» – предприятие по добыче марганцевой руды и известняка, производству из них ферросплавов и карбида кальция. Предприятие основано в 2004 году на базе одного из старейших предприятий химической промышленности республики – Карагандинского завода синтетического каучука.
Решение о строительстве завода синтетического каучука (Совпрен - 2) в п. Самаркандском было принято в 1939 году.
С началом Великой Отечественной войны пуск предприятия обрёл стратегическое значение. Для координации строительства с Ереванского химического завода Совпрен-1 (Армения) были командированы опытные специалисты с необходимым оборудованием. Часть механизмов прибыла с демонтированного химического комбината органического синтеза в г. Освенцим (Польша).
К строительству завода Совпрен-2 привлекались немецкие и японские военнопленные, размещённые в лаготделениях Спасского лагеря № 99 на территории п. Самаркандского.
В июне 1943 года заводом Совпрен-2 был выпущен карбид кальция. Первые тонны продукции, необходимой для ремонта военной техники, отправились на фронт.
Строительство Карагандинского завода синтетического каучука продолжилось до 1968 года. Были сданы в эксплуатацию цеха по производству ацетальдегида, уксусной кислоты, углекислоты, сухого льда, этилацетата, дивинила, каучука и винипола.
На базе завода действовала экспериментальная лаборатория под руководством доктора химических наук Е.Н. Азербаева.
Теміртау электр-металлургия комбинаты
(Привокзальная көшесі, 2)
«Теміртау электр-металлургия комбинаты» ЖШС – марганец кенін және әктас өндіретін, олардан ферроқорытпалар мен кальций карбидін өндіретін кәсіпорын. 2004 жылы республиканың химия өнеркәсібінің ежелгі кәсіпорындарының бірі – Қарағанды синтетикалық кәушік зауытының негізінде құрылды.
Самарқанд кентінде синтетикалық кәушік зауытын салу туралы шешім (Совпрен-2) 1939 жылы қабылданды.
Ұлы Отан соғысының басталуымен кәсіпорынның іске қосылуы стратегиялық тұрғыда өте маңызды болды. Құрылысты үйлестіру үшін Ереван химия зауытынан (Армения) қажетті жабдықтар мен тәжірибелі мамандар жіберілді. Механизмдердің бір бөлігі Освенцим қаласындағы (Польша) бөлшектелген органикалық синтез химиялық комбинатынан келді.
Совпрен-2 зауытының құрылысына № 99 Спасск лагерінің Самарқанд кентінің аумағындағы бөлімшелерінде отырған неміс және жапон әскери тұтқындары тартылды.
1943 жылы маусымда Совпрен-2 зауыты кальций карбидін шығарды. Әскери техниканы жөндеуге қажетті өнімнің алғашқы тоннасы майданға аттандырылды.
Қарағанды синтетикалық кәушік зауытының құрылысы 1968 жылға дейін жалғасты. Ацетальдегид, сірке қышқылы, көмір қышқылы, құрғақ мұз, этилацетаты, дивинил, кәушік және винипол өндіретін цехтар пайдалануға берілді.
Зауыт базасында химия ғылымдарының докторы Е. Н.Әзірбаевтың басшылығымен эксперименттік зертхана жұмыс істеді.